Colostoma : mogelijke oorzaken van een dikke darmstoma
– Darmkanker :
In de darmwand kunnen gezwellen ( tumoren) ontstaan.
In België tellen we jaarlijks 4.000 nieuwe gevallen van dikke darmkanker. De verdeling tussen mannen en vrouwen is vrijwel gelijk. Darmkanker is de tweede meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen en de derde meest voorkomende bij mannen. De aandoening komt aanzienlijk meer voor vanaf de leeftijd van 50 jaar.
Hoe vroeger men het kwaadaardig gezwel ontdekt, hoe groter de kansen op genezing. Vandaar het belang van opsporing en vroegtijdige diagnose.
Ook in andere geïndustrialiseerde landen blijft de frequentie van darmkanker hoog. Over de hele wereld tellen we jaarlijks 875 000 nieuwe gevallen.
Alarmsignalen : De volgende symptomen wijzen niet altijd op darmkanker, maar als ze zich voordoen, raadpleegt u toch best een arts:
• een onverklaarbare en aanhoudende verandering in het ontlastingspatroon (constipatie, diarree);
• de aanwezigheid van bloed in de stoelgang;
• aanhoudende buikpijn;
• gewichtsverlies zonder een duidelijk aanwijsbare reden.
– Poliepen :
Deze in principe goedaardige, gesteelde gezwellen kunnen vaak worden weggebrand. Soms zitten er te veel poliepen in de darm om ze één voor één te kunnen verwijderen en bestaat er op langere termijn gevaar voor kwaadaardige gezwelvorming.
Wanneer de poliepen slechts een deel van de dikke darm hebben aangetast, kan worden volstaan met het wegnemen van dat zieke deel en het aanleggen van een colostoma.
Bij verspreide grote aantallen poliepen moet echter de hele dikke darm worden verwijderd en is een stoma op de dunne darm het gevolg.
– Ontstekingsziekten :
Ziekten zoals Colitis Ulcerosa en de Ziekte van Crohn veroorzaken bloederige en zwerende ontstekingen van het darmslijmvlies. Als medicatie niet meer helpt, moet het zieke darmdeel worden verwijderd. Ook hier geldt dat soms slechts een deel van de dikke darm moet worden weggenomen, waardoor men met een colostoma kan volstaan.
In veel gevallen echter moet de hele dikke darm en soms zelfs een stuk dunne darm worden verwijderd. In dat geval wordt een stoma op de dunne darm aangelegd.
– Diverticulitis :
Divertikels zijn uitstulpingen aan de buitenzijde van de dikke darm. Het zijn als het ware ” zwakke plekken ” in de darmwand, die vaak bij het ouder worden ontstaan. Pas wanneer ze gaan ontsteken en doorbreken ontstaat een acuut gevaar en moet het met diverticulitis aangetaste darmdeel worden verwijderd. Soms kan ook met een medicinale therapie worden volstaan.
– Aangeboren afwijkingen :
Hier kan sprake zijn van het ontbreken van de anus bij pasgeborenen, anus-atresie, of van neurologische afwijkingen waarbij de darm niet wordt geactiveerd door zenuwimpulsen; Ziekte van Hirschsprung.
– Ongevallen :
Hierbij kan de darm worden doorboord, bijvoorbeeld bij verkeersslachtoffers of bij schot- en steekwonden.
– Slechte darmfunctie :
Een darmdeel kan ernstig ziek zijn wanneer het in de buik bekneld is geraakt en daardoor zuurstofgebrek heeft opgelopen. Ook komt het voor dat de peristaltische bewegingen van de darm niet mooi gelijkmatig en gecoördineerd verlopen, maar onregelmatig en zelfs in tegengestelde richtingen. Hierdoor kunnen krampen, obstipatie en diarree ontstaan.
Meestal kan men hier met een medicale therapie een heel eind komen.
Dubbelloops colostoma :
In veel gevallen kan een voolopige uitgang op het horizontale deel van de dikke darm worden aangelegd.
Dit type stoma wordt meestal aangelegd als er sprake is van een aandoening in het neergaande gedeelte van de dikke darm. Wanneer daar een deel van de darm is weggenomen, wordt de naad- de aanhechting van de twee resterende darmdelen- tegen lekkage beschermd door de ontlasting in een eerder stadium met een dubbelloops stoma af te voeren.
Er ontstaan dan twee openingen; een aanvoerende en een afvoerende opening. Meestal zijn deze stoma´s van tijdelijke aard.
Het horizontale deel van de darm wordt door de buikwand naar buiten geleid.
De eerste tijd rust de darmlis op een bruggetje, een kunststof staafje. Dit dient om terugschieten van de darm in de buikholte te voorkomen. Wanneer de stoma aan de buikwand is vastgegroeid kan het bruggetje worden verwijderd.
Eindstandig colostoma :
Wanneer het uiteinde van de dikke darm naar buiten wordt gehaald, spreekt men van een eindstandig colostoma.
Indien het laatste deel van de dikke darm is verwijderd, inclusief de anus, dan is dit een definitief stoma. Het zit meestal aan de linkerzijde op de buik. Dit type stoma komt veel voor.
Soms wordt een klein deel van de dikke darm weggenomen, waarbij de anus intact blijft. Er is ook een deel van het rectum over, wat word dichtgenaaid. Soms is er later een hersteloperatie mogelijk, waarbij het darmuiteinde weer op het resterende rectum wordt aangesloten en de stoma kan worden opgeheven.
Er bestaat een variatie op deze ingreep. De stoma is dezelfde, maar het overgebleven andere darmdeel wordt ook door de buik naar buiten gebracht. Er ontstaat dan een actief stoma en een aparte loze uitgang, waaruit alleen wat slijm komt. Deze uitgang noemt men een slijmfistel. Ook hier kan de stoma soms worden opgeheven door de twee darmuiteinden weer met elkaar te verbinden.