Andere problemen met de stoma
Zonder de nadruk te willen leggen op allerlei complicaties is het nuttig om een aantal lastige problemen te beschrijven.
Kleurverandering van de stoma
Het is heel belangrijk dat de stoma goed doorbloed is en een helder rode kleur heeft. Wanneer de kleur van de stoma anders wordt of er komt een grauw beslag op, moet men de specialist of stomaverpleegkundige daarvan in kennis stellen.
Verandering van vorm
Stoma´s worden meestal een stuk kleiner gedurende de eerste twee maanden na de operatie. Helaas veranderen ze ook nog wel eens van vorm, stulpen ze uit of trekken ze zich terug. Soms kantelt de stoma, zodat de opening niet meer een stukje boven huidniveau zit of zelfs onder het huidniveau uitmondt. Wanneer deze stoma´s op een goede plaats zitten, hoeft dit niet altijd opvangproblemen te geven. Stoma´s in een kuiltje en verzonken stoma´s ken men soms effectief verzorgen met een stomahulpmiddel dat voorzien is van een bolle kleeflaag.
De meeste febrikanten maken deze convexe producten zowel in 1- delige als in 2- delige uitvoering. Ze zijn in verhouding schrikbarend duur. Men moet dus altijd afwegen of toevoeging van een Eakin pastaschijf of- bij een 2- delig systeem- een aandrukring een alternatief zijn.
Dergelijke aandrukringen worden door verschillende fabrikanten van 2- delige systemen geleverd. Men kan er de kleeflaag van de huidplak bolvormig mee maken, zodat deze beter aansluit op een kuiltje rond de stoma. Deze aandrukringen moeten zorgvuldig binnen de flens worden aangebracht met de bolle kant naar de huid toe.
Het beste kan men bij het aanbrengen van een aandrukring in de flens van de plak het afdekpapier aan de achterzijde van de plak gedeeltelijk losmaken, waardoor minder krachtinspanning is vereist en de aandrukring meer ruimte krijgt. Omdat de juiste maat van een aandrukring erg nauw luistert en een te krappe binnendiameter schade aan de stoma kan veroorzaken, moet men niet zelf met deze ringen gaan experimenteren. Vraag advies aan de stomaverpleegkundige of de leverancier en laat hen de juiste maat adviseren.
Wild vlees
Op de huid vlak rond de stoma kan wild vlees groeien. De meeste mensen schrikken heel erg van deze bobbeltjes, omdat ze soms denken dat het beginnende kwaadaardige gezwelletjes zijn. Die bobbeltjes zijn echter volkomen onschuldig. Ze kunnen wel hinderlijk zijn, omdat ze een goede aansluiting van de kleeflaag in de weg kunnen staan. De dokter of stomaverpleegkundige kan ze aanstippen en dan verdwijnen ze vaak vanzelf. Het zelf behandelen met zilvernitraat (helse steen) mag alleen gebeuren na toestemming van de arts of stomaverpleegkundige. Aanraking van het darmslijmvlies met deze stof kan ernstige perforaties veroorzaken.
Littekenvorming
Als hechtingen te lang blijven zitten kan er irritatie ontstaan, waardoor littekenvorming kan voorkomen. Dit kan leiden tot een vernauwing van de opening in de huid. (strictuur)Hechtingen kunnen daarom beter na een tijd worden verwijderd zelfs indien ze gemaakt zijn van oplosbaar materiaal. Dit kan gebeuren in het ziekenhuis of door de thuiszorg.
Wratjes en zweren
Op of rond de stoma kunnen wratjes ontstaan. Meestal verdwijnen deze vanzelf, maar het best is dat men ze toch laat zien aan een arts of een verpleegkundige.
Zweertjes op de stoma kunnen duiden op een ontstekingsziekte, maar ze kunnen ook ontstaan door niet goed passend stomamateriaal. Men moet ervoor zorgen dat de opening niet te klein is, omdat dit kan leiden tot schuren van de stoma tegen de flens van de plak waardoor er een insnijding kan ontstaan, waarna de ontstane wondjes gaan zweren.
Bloeden van de stoma
Wanneer men de stoma schoonmaakt kan deze soms spontaan beginnen bloeden. Dit gebeurt bij de één wat vaker dan bij de andere, door bv : bloedverdunners. In wezen kan dit geen kwaad, maar het bloeden zou wel vanzelf moeten stoppen. Wanneer dit niet gebeurt kan men een gaasje gedrenkt in koud water tegen de stoma aandrukken waardoor de bloeding eerder stopt.
Te nauw
Iedere opening in de buikwand heeft de neiging om dicht te gaan, zodoende ook een stoma. Er kunnen wanneer de stoma te nauw wordt darmkrampen ontstaan. Men kan proberen om dan de opening iets op te rekken maar dit is zelden succesvol.
Daarom wordt er meestal voor gekozen om de stoma opnieuw aan te leggen.
Stomafistel
Een stomafistel is een onnatuurlijke opening tussen de rand van de stoma en de stoma zelf. Het lijkt zo wel of de stoma twee openingen heeft waaruit de ontlasting komt.
Wanneer de ontlasting dun is heeft men meer klachten, omdat het stomamateriaal dan vaker loslaat.
Dit is geen gevaar voor de stoma maar het bemoeilijkt aanzienlijk de verzorging. Een fistel verdwijnt meestal vanzelf, maar indien er een groot verzorgingsprobleem ontstaat is het nodig om de fistel operatief te verwijderen.