Sporten is gezond en nog leuk ook!
Regelmatig bewegen heeft een positieve invloed op de gezondheid en is nog leuk ook.
Dat geldt voor jong of oud, sportief of minder sportief aangelegd, zonder of met een stoma; het geldt voor iedereen.
Sommige positieve effecten van lichaamsbeweging zijn direct al merkbaar, zoals het ontspannen en voldane gevoel na afloop. Andere effecten worden pas later duidelijk, zoals het verkrijgen of behouden van een gezond lichaamsgewicht, een goede conditie, minder last van ouderdomskwalen en een vitale uitstraling.
Bewegen betekent ook gezelligheid door samen met anderen sportief actief te zijn. Ook biedt het de mogelijkheid andere mensen te leren kennen. Kortom, sportief bewegen is plezier waar je ook nog gezond van wordt!
Met een stoma weer sportief actief?
Voor mensen met een stoma kunnen wel enige vragen rijzen alvorens (weer) sportief actief te worden, bijvoorbeeld over de stomaverzorging en eventuele reacties van medesporters.
Die vragen zijn heel logisch. Maar eigenlijk blijkt steeds dat het hebben van een stoma geen reden hoeft te zijn om niet in beweging te komen. Vele stomadragers hebben dat ook bewezen door hun oude bewegingsactiviteiten weer op te pakken.
Positieve effecten
Het weer oppakken van bewegingsactiviteiten na de operatie kan meehelpen de stoma sneller te accepteren. Wanneer u op oude voet kunt doorgaan of gaan starten met sportieve activiteiten geeft dat weer opnieuw vertrouwen in het eigen lijf.
Door te gaan sportief bewegen wordt uw conditie in de zin van uithoudingsvermogen, kracht, snelheid, coördinatie en lenigheid beter.
Ook is sportief bewegen een prima uitlaatklep voor spanningen. Het brengt u weer eens op andere gedachten.
Een wandeling of fietstocht in een mooi natuurgebied kan een weldadige en rustgevende werking hebben.
Bent u al sportief actief?
Meer bewegen hoeft niet te betekenen dat u in een glimmend trainingspak een uur moet gaan hardlopen.
Ook hoeft u niet per se lid te worden van een sportvereniging, hoewel daar vaak wel deskundige begeleiding is en het de mogelijkheid biedt weer nieuwe mensen te leren kennen.
De begeleiding ziet erop toe dat u zich beter begeleidt voelt. Het is dan wel belangrijk om de sportleider vooraf verteld wat betreft uw lichamelijke situatie en wat eventueel het advies van uw arts is.
Sportief bewegen in groepsverband is echter leuk en motiverend.
U kunt dichtbij huis in beweging komen. Wandelen, fietsen en tuinieren zijn daar goede voorbeelden van.
Te oud om aan de slag te gaan bent u in elk geval nooit. Het is de kunst om bewegen in uw dagelijkse bezigheden op te nemen zodat u uiteindelijk ongemerkt aan uw gezondheid werkt.
U kunt daarbij denken aan wandelend uw boodschappen doen, steeds de trap nemen in plaats van de lift en de fiets in plaats van de auto gebruiken. U regelmatig in het zweet werken in de tuin of op dansles gaan levert ook de nodige beweging op.
De Nederlandse Norm Gezond Bewegen van minimaal een half uur per dag matig intensief te bewegen is ook voor u een gezond streven. Buikspieroefeningen zijn voor iedere stomadrager erg belangrijk. Kortom, er zijn volop mogelijkheden om sportief actief te worden.
Zijn er ook nadelige effecten van sport?
Er zijn weinig redenen om sportief bewegen voor mensen met een stoma af te raden. Natuurlijk moet men eerst voldoende hersteld zijn van de operatie, voordat men weer intensiever actief kan worden.
Maar al snel kunnen bewegingsactiviteiten opgepikt worden. Er zijn vele manieren om lichamelijk actief te zijn. Rust roest, dus daarom is iets beter dan niets.
Is alles dan weer mogelijk? In principe is zeer veel mogelijk. Wel is het voor mensen met een stoma aan te raden om in bepaalde gevallen alerter te zijn en dienen er preventieve maatregelen genomen te worden.
Zo zullen personen met een ileostoma alerter moeten zijn op hun vocht- en zoutinname. Bij sportief bewegen kun je door het zweten veel vocht verliezen, zeker in warme en vochtige omstandigheden.
Bij sportbeoefening is het dorstgevoel echter geen goede graadmeter, omdat je in dat geval eigenlijk al aan de late kant bent. Vochtverlies betekent minder presteren. Daarom dienen met name mensen met een ileostoma bij sportieve activiteiten voldoende en regelmatig te drinken.
Een ander mogelijk risico van sportief bewegen is dat de stoma beschadigd kan raken door fysiek geweld. Dit laatste kan zowel een voorwerp (bal), als een tegen- of medespeler (bij contact- en teamsporten) zijn.
Sporttakken waarbij veel en intensief lichamelijk contact plaats vindt zijn minder geschikt. Dit zijn vechtsporten als judo, boksen en worstelen. Er zijn aparte stomacaps ter bescherming te koop.
Eigenlijk kunt u de meeste sporten wel beoefenen, belangrijkste hierbij is dat u het zelf leuk vindt.
Ook kan het stomamateriaal beschadigd raken of loslaten, waardoor lekkages kunnen optreden. Dat kan soms betekenen dat dit type sporten beter niet beoefend kunnen worden. Maar omdat het aanbod zo groot is zal er altijd wel een alternatief te vinden zijn.
Ook kan het tonen van de eigen stoma aan anderen onwennig zijn. Zeker in zwembad of sauna. Vaak kan een korte uitleg een hoop onwetendheid en vragen bij anderen wegnemen. In sommige gevallen biedt speciale (bad)kleding uitkomst en in een zwembad zijn meestal individuele badhokjes. Ook kunt u gerust vragen om een kleedkamer voor gehandicapten.
Advisering door een behandelaar
Vraag uw stomaverpleegkundige of uw behandelend arts vooraf om advies over mogelijke bewegingsactiviteiten en neem zeker ook contact met hen op als u meer dan ‘normale’ klachten ondervindt ten gevolge van het bewegen.
Als u beperkingen ervaart en of een gericht advies wilt, is een sportmedisch onderzoek van een sportarts bij een SportMedisch Adviescentrum (SMA) een aanrader.
Beweegtips
Kies voor een activiteit of sport die u leuk vindt en die bij u past. Ga gerust eens kijken voor u besluit mee te doen.
Beweeg of sport bij voorkeur samen met anderen, bijvoorbeeld uw partner, een goede vriend of vriendin. Geef u samen op; dat is gezellig en zo kunt u elkaar blijvend motiveren.
Overleg eventueel met uw stomaverpleegkundige of arts hoe u het beste de sportieve draad weer op kunt pikken en welke preventieve maatregelen genomen kunnen worden.
Wanneer u zojuist gestart bent laat u dan vooral niet opjutten. Neem even gas terug als u moe of buiten adem bent. Beter langzaam opbouwen dan in één keer afknappen!
Probeer op meerdere dagen in de week actief te zijn. Bijvoorbeeld door de ene dag te fietsen, de volgende dag een sportactiviteit te doen en dan weer eens een mooie natuurwandeling. Af en toe een rustdag inlassen is natuurlijk niet verkeerd.
Sommige mensen met een stoma gebruiken een anti-prolapsband. Dit kan als voordeel hebben dat het stomamateriaal beter op de plaats blijft zitten. Bovendien geeft het een beschermd gevoel. Wanneer u een anti-prolapsband gebruikt met een opening voor de stoma dan wordt aangeraden om er een met een flap te gebruiken. De flap gaat over de stoma heen. Reden hiervoor is dat met een anti-prolapsband een hogere druk in de buik kan ontstaan. Door de flap kan de extra druk op de stoma verminderd worden.
Zorg dat uw buikspieren in een goede conditie zijn. Door regelmatig lichamelijk actief te zijn bereikt u dit al. Soms zijn buikspieroefeningen aan te bevelen. Uw arts of fysiotherapeut kan u er meer over vertellen.
Mensen met een stoma die de ziekte van Crohn hebben zullen bij het erger worden van klachten de sportbeoefening vanzelf tijdelijk beperken of soms staken. Bij vermindering van klachten kan men weer (gedoseerd) de sport- of bewegingsactiviteiten oppakken.
Kortom, als u let op deze tips, dan kunnen stoma en sportief bewegen een plezierig en vooral ook een gezond koppel vormen!